ادامه مطلب را ببینید

خوش‏طینت، ولى‏اللَّه

كارشناسى ارشد فقه و مبانى حقوق اسلامى
دانشگاه آزاد اسلامى اراك
استاد راهنما: دكتر گرجیان، محمدمهدى
استاد مشاور: دكتر آیتى، محمّدرضا
۱۳۷۴
۱۱۲ ص

این تحقیق، در صدد بیان حقّانیت ولایت ائمه اطهارعلیهم السلام از دیدگاه فریقین توسط حدیث معتبر ثقلین با رجوع به نظر صاحب‏نظران و با استفاده از كتاب‏هاى معتبر، و با تأمّل و دقّت در متن حدیث، با استناد به آیات و احادیث مشابه، قابل استناد است. این تحقیق، بر آن است كه به وسیله حدیث یاد شده و با استناد به آیات و روایات دیگر، اهل بیت‏علیهم السلام را بیشتر و بهتر بشناساند.
نگارنده، مطلب خود را با اثبات تواتر دلالت این حدیث در بین فریقین، اثبات این‏كه شناسایى و معرّفى اهل بیت و عترت حضرت رسول اكرم مى‏تواند معرّف خوبى براى شناسایى حدیث ثقلین باشد، و این‏كه آیات و احادیث مشابه دیگر نیز مى‏توانند در معرّفى نمودن حدیث ثقلین، نقش مهمّى را ایفا بنمایند، كامل مى‏نماید كه شامل پنج فصل است:
فصل اوّل كه پیش‏گفتار است، به هشت زیر فصل تقسیم شده است. نخست در مدخل بحث، به صورت خلاصه، موضوع انتخابى، تجزیه و تحلیل شده است.
سپس در تاریخچه مطالعاتى، سه كتاب مشهور بحارالأنوار، وسائل الشیعة و صحیفه انقلاب ، مورد بررسى قرار گرفته است. نگارنده، تحقیق در بیان موضوع را تعمیم داده و به صورت گسترده‏تر از مدخل به بررسى موضوع پرداخته است. در این راستا، در بُعد فنّى قابلیت تحقیق در موضوع خود، و در بُعد محتوایى، حضور آشكار تحقیق را در جامعه بررسى نموده است.
آن‏گاه، ضمن اشاره به پایگاه اثباتى بودن تحقیق، سه مورد فرضیه در قسمت فرضیات بیان كرده و سپس، اهداف و حدود مطالعاتى را تحت یك عنوان آورده و طى آن، جنبه‏هاى مثبت و موارد جانبى تحقیق را كه آیات و احادیث مشابه حدیث ثقلین و همچنین شناسایى اهل بیت‏علیهم السلام مذكور در حدیث ثقلین است، بیان نموده است.
در قسمت اهمّیت مطالعاتى، فواید تحقیق و رابطه تنگاتنگ آن با جامعه مورد بررسى قرار گرفته است. در تعریف اصطلاحات، الفاظ و اصطلاحاتى كه با موضوع، رابطه بیشترى دارند و در طول تحقیق به آن واژگان، مكرّراً اشاره شده، از چندین كتاب معتبر، مورد بررسى قرار گرفته است.
در فصل دوم در سیر مطالعاتى، سه مورد از كتاب‏هایى كه در موضوع تحقیق، نگاشته شده‏اند، مورد نقد و بررسى قرار گرفته است.
فصل سوم تحقیق، با هدف روشن ساختن روش تحقیق، به شش بخش تقسیم شده است :
ابتدا خلاصه‏اى از آنچه در زیر فصل‏هاى فصل اوّل و سیر مطالعاتى صورت گرفته، بررسى شده و آن‏گاه، در رهیافت تحقیق، با بیان این‏كه رهیافت این تحقیق، تاریخى است و از آن‏جا كه صرف بهره‏گیرى از وقایع مضبوط تاریخى ملاك است و رهیافت تاریخى محض است، به بحث درباره سه جمله استدلالیه، استنادیه و استنتاجیه پرداخته شده است.
نگارنده، در مورد طرح تحقیق با بیان این موضوع كه در صدد بیان یك مورد خاص (حدیث ثقلین) است، طرح موردى را كه به صورت عمیق و ژرفانگرانه است بررسى و بیان نموده است. وى در بیان این‏كه طرح تحلیلى - فنّى موضوع، طرحى استنباطى است، طرح تحلیلى - نظرى موضوع را از دیدگاه فریقین، مشخّص مى‏كند، مضافاً بر این‏كه در تحقیق خود، در این بخش از سه جمله استدلالیه، استنادیه و استنتاجیه استفاده مى‏كند.
نویسنده، فصل چهارم را كه ارائه و تجزیه و تحلیل اطّلاعات است، به سه گفتار تقسیم نموده:
در گفتار اوّل، در مورد اسناد حدیث ثقلین، طبق روایات مختلف فریقین، با نقل اصل حدیث از چندین منبع معتبر، به اثبات تواتر این حدیث پرداخته و در آخر این گفتار، چند نمونه از مستفاد حدیث ثقلین را طبق چند كتاب، مورد بحث و بررسى قرار داده است.
در گفتار دوم، عترت و اهل بیت را كه در متن حدیث معرّفى شده‏اند، مورد شناسایى قرار داده و به بیان عملكرد مردم پس از پیامبرصلى الله علیه وآله با این بزرگواران پرداخته است.